غار کرفتو
غار كرفتو در قلعه‌اي به همين نام بين ديواندره و سقز واقع شده و از معروفترين و مهم‌ترين آثار باستاني كردستان به شمار مي‌رود . ساختمان غار به دوره اشكاني و حدود قرن سوم پيش از ميلاد مربوط است . خانه‌هاي اين غار در 2000 سال قبل معبد معروف "هراكليس" (خداي يوناني) بود و اهميت و اعتباري داشت . روي يكي از اطاق‌هاي آن نام هراكليتوس با حروف يوناني منقوش و حك شده است و بر روي ديوار اتاق سوم نقش اسب سواري كه آهو شكار مي‌كند ديده مي‌شود . اين شكل يادگار فتوحات گودرز اشكاني و تسلط اين پادشاه بر مهرداد پادشاه ارمنستان است . دسترسي به اين معبد قديمي اكنون به دليل سراشيبي تند مشكل است . پس از ورود به غار و عبور از اتاق‌هاي سنگي ، محوطه وسيعي وجود دارد كه توسط دالان تنگ تاريكي به دو حوضچه سنگي مرتبط مي‌شود . نقوش اتاق‌هاي سوم و چهارم و جايگاه مشعل‌هايي كه به وسيله كانال‌هايي به مخزن مرتبط مي‌شوند ، از قسمت‌هاي جالب و ديدني غار است . در بقاياي ساختمان‌هاي غار ، آثار دالان ، رواق ، اتاق‌هاي سنگي ، در و پنجره و روزنه‌هايي ديده مي‌شود . از شواهد و قرائن پيداست كه ساخت غار بايد به دوره ميترائيسم و مهرپرستي مربوط باشد .
